Ἀββᾶ Ἰσαὰκ τοῦ Σύρου
Μὲ γεμάτο στομάχι μὴν ἔχεις τὴν ἀναίδεια νὰ ἐξετάσεις καὶ νὰ ἐξερευνήσεις τίποτε ἀπὸ τὰ θεία πράγματα καὶ νοήματα, γιὰ νὰ μὴ μετανοιώσεις ὕστερα. Βάλε καλὰ στὸ μυαλό σου τί σου λέω: Μὲ γεμάτο στομάχι δὲν εἶναι δυνατὸ νὰ γνωρίσεις τὰ μυστήρια του Θεοῦ.
Ἂν ἔχεις στὸ κελί σου πράγματα μὴ ἀναγκαία γιὰ τὴν καλογερικὴ ζωή, σκόρπισε τὰ ἀμέσως σ’ αὐτοὺς ποὺ τὰ χρειάζονται· ἐὰν ὅμως δὲν ἔχεις, νὰ μὴ θέλεις ν’ ἀποκτήσεις. Καθάρισε τὸ κελί σου ἀπὸ ὁτιδήποτε κάνει ἀπολαυστικὴ τὴ ζωή σου καὶ ἀπὸ τὰ περιττὰ πράγματα· διότι, καὶ χωρὶς νὰ θέλεις, ἡ ἔλλειψη τῶν πραγμάτων ποὺ ἀναπαύουν, σὲ ὁδηγεῖ στὴν ἐγκράτεια. Ἐπειδή, ὅταν ἔχουμε ἄφθονα ὑλικὰ ἀγαθά, δὲν μποροῦμε νὰ συγκρατήσουμε τὸν ἑαυτό μας.
Ἡ γαστριμαργία εἶναι τὸ ἔργο τῶν χοίρων. Καὶ τί ἄλλο εἶναι τὸ ἔργο τῶν χοίρων, παρὰ νὰ ἀφήνουν ἄφραγο τὸ στομάχι τους, καὶ συνεχῶς νὰ τὸ γεμίζουν μὲ τροφές, χωρὶς νὰ ἔχουν ὁρισμένο χρόνο γιὰ ἐκπλήρωση τῶν βιολογικῶν τους ἀναγκῶν, ὅπως οἱ λογικοὶ ἄνθρωποι; Καὶ ποιὸ εἶναι τὸ ἀποτέλεσμα τῆς γαστριμαργίας μας; Ἀπὸ αὐτὴν προέρχεται ζάλη στὸ κεφάλι καὶ μεγάλη αὔξηση τοῦ σωματικοῦ βάρους καὶ χαλάρωση τῶν ὤμων. Γι’ αὐτὸ ὁ γαστρίμαργος ἀναγκάζεται νὰ μένει πίσω στὸ ἔργο τοῦ Θεοῦ. Διότι ἔρχεται στὴ συνέχεια ἡ ὀκνηρία νὰ κάνει τὶς μετάνοιές του, ὁ σκοτισμὸς καὶ ἡ ψυχρότητα στὴ διανοητική του λειτουργία, καὶ ἀκόμη, νοῦς παχυλὸς καὶ ἀδιάκριτος ἀπὸ τοὺς ταραχώδεις καὶ σκοτεινοὺς λογισμούς.
Οἱ σωματικοὶ κόποι χωρὶς καθαροὺς λογισμούς, εἶναι σὰν ἄτεκνη μήτρα καὶ σὰν κατάξηροι μαστοί· γιατί δὲν ἔχουν τὴ δύναμη νὰ φέρουν τὸν ἄνθρωπο στὴ θεογνωσία. Καὶ ἐνῷ αὐτοῦ τοῦ εἴδους οἱ ἄνθρωποι κάνουν τὸ σῶμα τοὺς κατάκοπο, δὲ νοιάζονται καθόλου νὰ ἐκριζώσουν τὰ πάθη ἀπὸ τὸ νοῦ. Γι’ αὐτὸ καὶ δὲν πρόκειται νὰ χαροῦν τὸν καρπὸ τῶν κόπων τους. Ὅπως αὐτὸς ποὺ σπέρνει μέσα στ’ ἀγκάθια, δὲν πρόκειται νὰ θερίσει τίποτε, ἔτσι κι αὐτὸς ποὺ κατατρώει τὸν ἑαυτό του μὲ τὴ μνησικακία καὶ μὲ τὴ φιλοκτημοσύνη, δὲν ἔχει κανένα ὄφελος, κι ἃς κοπιάζει· ἀπεναντίας, στενάζει στὸ κρεβάτι τοῦ τὶς νύχτες ἀπὸ τὴν πολλὴ ἀϋπνία κι ἀπὸ τὸ ἄγχος.
Πάνω σ’ αὐτὸ δίνει τὴ μαρτυρία της ἡ ἁγία Γραφή, ποὺ λέει: «Αὐτὸς ὁ λαός, σὰν νὰ ἔπραξε τὸ δίκαιο καὶ σὰν νὰ μὴν παραμέλησε καμιὰ ἐντολή μου, ζητοῦν ἀπὸ μένα, τὸ Θεό, δίκαιη κρίση καὶ ἀξιοπιστία, καὶ θέλουν νὰ ἔρθουν κοντά μου καὶ μοῦ λένε: Γιατί ὑποβληθήκαμε σὲ νηστεῖες καὶ ταλαιπωρίες, ἀφοῦ δέ μᾶς ἔδωσες καμιὰ σημασία; Κι ἐγὼ τοὺς ἀπάντησα: Γιατί τὶς ἡμέρες ποὺ νηστεύατε, κηνηγούσατε τὰ ἄνομα συμφέροντά σας, ποὺ ταυτίζονταν μὲ τὶς πονηριὲς τοῦ νοῦ σας» (Ἠσ. 58:2-5)· καὶ προσφέρατε τὰ πονηρά σας ἔργα, καὶ τοὺς κακοὺς λογισμούς σας, ὡς θυσίες σὲ εἴδωλα. Λογαριάσατε τὰ συμφέροντα καὶ τὶς πανουργίες σας γιὰ θεούς σας, καὶ θυσιάσατε, μὲ τοὺς κόπους σας, τὸ σῶμα σας σ’ αὐτούς· αὐτὸ τὸ σῶμα, ποὺ εἶναι ἀνώτερο ἀπὸ ὅλα τὰ θυμιάματα καὶ τὶς θυσίες. Αὐτό, λοιπόν, τὸ σῶμα σας σὲ μένα ἔπρεπε νὰ τὸ ἀφιερώσετε, μὲ τὶς ἀγαθοεργίες σας, καὶ μὲ τὴν καθαρή σας συνείδηση, λέει ὁ Κύριος.
Ἂν ἀγαπᾶς τὴ σωφροσύνη καὶ τὴν ἐγκράτεια, διῶξε ἀπὸ μέσα σου τοὺς αἰσχροὺς λογισμοὺς μὲ τή μελέτη τῶν ἱερῶν ἀναγνωσμάτων καὶ μὲ τὴ διαρκῆ προσευχή, καὶ τότε θὰ ὁπλισθεῖς καλὰ νὰ πολεμήσεις τὶς αἰτίες ποὺ διεγείρουν τὴ φύση σου.
Ὅταν τὸ σῶμα ἐξασθενήσει μὲ τὴ νηστεία καὶ τὴν ταπείνωση τῆς ταλαιπωρίας, τότε ἡ ψυχὴ δυναμώνει μὲ τὴν προσευχή.
Πηγή: (Ἀπὸ τὸ βιβλίο: Κωνσταντίνου Καρακόλη, Ἀνθολόγιο ἀπὸ τὴν ἀσκητικὴ ἐμπειρία τοῦ Ἁγίου Ἰσαὰκ τοῦ Σύρου. Ἐκδόσεις «Ὀρθόδοξος Κυψέλη», σελ. 55).
