ΣΟΦΙΑ ΠΑΤΕΡΩΝ
Ἁγιος Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης
Μὲ ἐπισκέφθηκαν στό κελλί μου σήμερα μερικὰ πνευματικοπαίδια καὶ ψάλαμε μαζὶ τό «Χριστὸς Ἀνέστη».
Περισσότερα...
Αυτήν τη στιγμή επισκέπτονται τον ιστότοπό μας 80 επισκέπτες και κανένα μέλος
Ἡ Πρώτη Κυριακή μετά τό Πάσχα
Ἁγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
Τὸ σημερινὸ εὐαγγέλιο μᾶς προσφέρει μιὰ μεγαλειώδη ἀπόδειξη τῆς Ἀνάστασης τοῦ Χριστοῦ. Μιὰ ἀπόδειξη πού πιστοποιεῖται μὲ τὴν πίστη τοῦ ἀποστόλου Θωμᾶ, ἀλλά καὶ μὲ τὴν πίστη χιλιάδων ἄλλων χριστιανῶν ἀπὸ τὴν ἀρχή τῆς ἱστορίας τῆς σωτηρίας ἴσαμε σήμερα.
«Οὔσης οὖν ὀψίας τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ τῇ μιᾷ τῶν σαββάτων, καὶ τῶν θυρῶν κεκλεισμένων ὅπου ἦσαν οἱ μαθηταὶ συνηγμένοι διὰ τὸν φόβον τῶν ᾿Ιουδαίων, ἦλθεν ὁ ᾿Ιησοῦς καὶ ἔστη εἰςτὸ μέσον, καὶ λέγει αὐτοῖς· εἰρήνη ὑμῖν. (Ἰωάν. κ’19).
Ἡ πρώτη ἡμέρα τῆς ἑβδομάδας εἶναι ἡ ἑπόμενη τοῦ Σαββάτου. Αὐτὸ εἶναι σαφὲς ἀπὸ τὸ κατὰ Μάρκον εὐαγγέλιο, ὅπου ἀναφέρεται: «Καὶ διαγενομένου τοῦ σαββάτου… λίαν πρωΐ τῆς μίας σαββάτων» (Μάρκ. ιστ’ 1-2). Ἡ ἡμέρα αὐτὴ εἶναι ἡ Κυριακή, τότε πού ἀναστήθηκε ὁ Κύριος νωρὶς τὸ πρωί. Ἀργά τὸ βράδυ τῆς ἴδιας ἡμέρας λοιπόν, οἱ μαθητὲς εἶχαν μαζευτεῖ σ’ ἕνα σπίτι στὰ Ἱεροσόλυμα ὅλοι μαζί, ἐκτός ἀπὸ τὸν Θωμά.
Ὅλα εἶχαν γίνει σύμφωνα μὲ τὴν προφητεία: «πατάξω τὸν ποιμένα καὶ διασκορπισθήσονται τὰ πρόβατα» (Μάρκ. ιδ’ 27). Οἱ ἀπόστολοι ὅμως δὲν ἦταν ἄλογα ζῶα, γιὰ νὰ διασκορπιστοῦν στοὺς πέντε ἀνέμους. Συγκεντρώθηκαν ὅλοι μαζὶ σ’ ἕνα σπίτι γιὰ νὰ περιμένουν τὶς ἐξελίξεις καὶ νὰ στηρίξουν ὁ ἕνας τὸν ἄλλο. Ἐπειδὴ φοβοῦνταν τοὺς Ἰουδαίους εἶχαν κλειδώσει τὴν πόρτα. Ἀναμφίβολα ὅλοι τους εἶχαν ζωντανὴ στὴ μνήμη τὴν προφητεία τοῦ Διδασκάλου τους, ὅταν τοὺς προειδοποιοῦσε πώς θὰ τοὺς παραδώσουν σὲ συνέδρια καὶ θὰ τοὺς μαστιγώσουν στὶς συναγωγὲς (βλ. Ματθ. ι 17). Δὲν ἦταν δυνατὸ νὰ ξεχάσουν τὰ φοβερὰ λόγια Του: «ἀλλ’ ἔρχεται ὥρα ἵνα πᾶς ὁ ἀποκτείνας ὑμᾶς δόξῃ λατρείαν προσφέρειν τῷ Θεῶ» (Ἰωάν. ιστ’ 2).
Ὁ φόβος τῶν ἀποστόλων αὐτὲς τὶς μέρες, ὅταν μπροστὰ στὰ μάτια τους συντελέστηκαν τόσα παράλογα ἐγκλήματα ἐναντίον τοῦ Διδασκάλου τους, ἦταν κάτι περισσότερο ἀπὸ κατανοητός. Ἀδύναμοι ἄνθρωποι ἦταν. Τί ἄλλο θὰ περίμεναν ἀπό τούς αἱμοδιψεῖς πρεσβυτέρους τῶν Ἰουδαίων, ἀφοῦ γνώριζαν ἤδη πόσο ἀδίστακτοι ἦταν στὴ δίκη τοῦ ἀναμάρτητου καὶ παντοδύναμου Χριστοῦ, τοῦ θαυματουργοῦ; Ὁ Χριστὸς ὅμως, ἀκόμα καὶ μέσα στὸν τάφο τοὺς εἶχε στὸ νοῦ Του, γιὰ νὰ μὴ πάθουν κανένα κακό. Θὰ τοὺς ἐνίσχυε νὰ μὴν προδώσουν ὁ ἕνας τὸν ἄλλο καὶ νὰ μὴ σκορπιστοῦν στὶς τέσσερις γωνιὲς τῆς γῆς προτοῦ τὸν δοῦν ζωντανὸ καὶ δοξασμένο.
Καὶ νὰ πού τώρα, τὸ τέταρτο βράδυ ἀπὸ τότε πού οἱ μαθητὲς χωρίστηκαν ἀπὸ τὸν Κύριό τους – ἀπὸ τότε πού τὸν συνέλαβαν καὶ τὸν ὁδήγησαν σὲ δίκη – καὶ τὴν πρώτη μέραμετὰ τὴν Ἀνάσταση, ὁ Κύριος ἐμφανίστηκε μπροστά τους ζωντανὸς καὶ δοξασμένος. Ἦρθε κοντά τους καὶ κάθησε στὴ μέση, ἐνῶ οἱ πόρτες ἦταν κλειδωμένες. Ὅπως ὅλα τὰ θαύματα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ ἦταν πολὺ προσεχτικὰ ὑπολογισμένα γιὰ νὰ βοηθήσουν τὸν ἄνθρωπο, ἒτσι γινόταν καὶ τώρα. Ὁ Εὐαγγελιστὴς δὲν ἀφήνει κανένα περιθώριο ἀμφιβολίας ὅτι ὁ Κύριος μπῆκε στὸ κλειδωμένο σπίτι θαυματουργικά. Ὁ Κύριος ἐμφανίστηκε μπροστά τους μ’ αὐτὸν τὸν τρόπο, πρῶτα γιὰ νὰ μὴ τοὺς τρομάξει χτυπώντας τὴν πόρτα. Εἶχαν τρομοκρατηθεῖ ἀρκετὰ ἀπό τούς Ἰουδαίους κι ὁ Κύριος δὲν ἤθελε νὰ τοὺς τρομάξει περισσότερο, οὔτε γιὰ μιὰ στιγμή. Κι ἕνας δεύτερος λόγος, πού εἶναι καὶ πιὸ σπουδαῖος, ἦταν γιὰ νὰ τοὺς δείξει πώς εἶχε ἀνακτήσει τὴν παντοδυναμία Του, ἀφοῦ φαινομενικὰ ἦταν ἀβοήθητος καὶ νικημένος τὶς τελευταῖες τρεῖς μέρες. Κι αὐτὸ τὸ διατύπωσε πολὺ γρήγορα μετά: «Ἐδόθη μοι πάσα ἐξουσία ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς» (Ματθ. κη’ 18).
Κυριακή τοῦ Θωμᾶ
Εἰ νηδύος κλείς, ἢ τάφου μὴ κωλύει,
Σὴν Σῶτερ ὁρμήν, κλεὶς θυρῶν πῶς κωλύσει;
Ὁ Ἀπόστολος Θωμᾶς ἀπουσίαζε ὅταν ὁ Χριστός, μετὰ τὴν Ἀνάστασή Του, ἐπισκέφθηκε τοὺς Μαθητὲς Του στὸ ὑπερῷον ὅπου ἦταν συνηγμένοι. Ὅταν πληροφορήθηκε τὰ σχετικὰ μὲ τὴν ἐπίσκεψη τοῦ Χριστοῦ, ζήτησε νὰ Τὸν δεῖ καὶ νὰ ψηλαφίση τὶς πληγὲς τοῦ Σταυροῦ στὰ χέρια καὶ τὴν πλευρά Του. Ὁ Χριστὸς ὅταν ἐπισκέφθηκε καὶ πάλι τοὺς Μαθητὲς Του μετὰ ἀπὸ ὀκτὼ ἡμέρες, κάλεσε τὸν Ἀπόστολο Θωμὰ νὰ ψηλαφήση τὰ σημάδια τῶν πληγῶν στὸ Σῶμα Του. Τότε ὁ Ἀπόστολος Θωμὰς Τὸν ἀνεγνώρισε καὶ Τὸν ὁμολόγησε Κύριο καὶ Θεό του. Τὸν ἀνεγνώρισε ἀπὸ τὶς πληγὲς τοῦ Σταυροῦ, οἱ ὁποῖες ἀποτελοῦν σημάδι τῆς ἀγάπης Του, ἀλλὰ καὶ τῆς δυνάμεώς Του. Τὴν ὁμολογία τοῦ Θωμὰ οἱ ἅγιοι Πατέρες τὴν ὀνομάζουν σωτήριο. Καὶ πραγματικὰ ὁδηγεῖ στὴν σωτηρία ὅλους ἐκείνους ποὺ τὴν ἀπευθύνουν στὸν Χριστὸ ἐκζητώντας ταπεινὰ τὸ ἔλεός Του.
Τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ Ἀπόστολος Θωμὰς ἀρχικὰ ἀπουσίαζε κατὰ τὴν ἐμφάνιση τοῦ Χριστοῦ στοὺς Μαθητές Του, φαίνεται ὅτι ἦταν οἰκονομία Θεοῦ, γιὰ νὰ γίνη πιστευτὸ τὸ θαῦμα τῆς Ἀναστάσεως καὶ νὰ διαλυθῆ κάθε εἴδους ἀμφιβολία.
Ὁ Ἀπόστολος Θωμᾶς, μετὰ τὴν Πεντηκοστή, κήρυξε τὸ Εὐαγγέλιο στοὺς Πάρθους, τοὺς Πέρσες, τοὺς Μήδους καὶ τοὺς Ἰνδοὺς καὶ εἶχε μαρτυρικὸ τέλος.
Ἱερά Λείψανα:
Ἡ Κάρα τοῦ Ἁγίου Θωμᾶ βρίσκεται στὴ Μονὴ Ἁγίου Ἰωάννου Θεολόγου Πάτμου.
Ἀποτμήματα τοῦ Ἱεροῦ Λειψάνου τοῦ Ἁγίου Θωμᾶ βρίσκονται στὴ Μονὴ Παντελεήμονος Ἁγίου Ὅρους, στὸ Κοπτικὸ Πατριαρχεῖο τῆς Αἰγύπτου καὶ στὸν Σύρο - Ἰακωβιτικὸ Ναὸ τῆς Μοσούλης.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος βαρὺς.
Ἐσφραγισμένου τοῦ μνήματος ἡ ζωὴ ἐκ τάφου ἀνέτειλας Χριστὲ ὁ Θεός, καὶ τῶν θυρῶν κεκλεισμένων, τοῖς Μαθηταῖς ἐπέστης ἡ πάντων ἀνάστασις, πνεῦμα εὐθὲς δι' αὐτῶν ἐγκαινίζων ἡμῖν, κατὰ τὸ μέγα σου ἔλεος.
Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ΄.
Τῇ φιλοπράγμονι δεξιᾷ, τὴν ζωοπάροχόν σου πλευράν, ὁ Θωμᾶς ἐξηρεύνησε Χριστὲ ὁ Θεός· συγκεκλεισμένων γὰρ τῶν θυρῶν ὡς εἰσῆλθες, σὺν τοῖς λοιποῖς Ἀποστόλοις ἐβόα σοι· Κύριος ὑπάρχεις καὶ Θεός μου.
Μεγαλυνάριον
Θυρῶν κεκλεισμένων τοῖς Μαθηταῖς, ἐπέστης Σωτήρ μου τὴν εἰρήνην σου δοὺς αὐτοῖς· ὅθεν ὁ Θωμᾶς σε, δακτύλῳ ψηλαφήσας, ἐβόα· Σὺ Θεός μου, πέλεις καὶ Κύριος.
