Περὶ Παιδαγωγίας

 

                                                                                                                                                                  Ἁγίου Ἰωάννου Κροστάνδης

«16ροσπαθῆστε νὰ προοδεύετε στὴν ἐσωτερικὴ καρδιακὴ ἐπιστήμη, στὴν ἐπιστήμη δηλαδὴ τῆς ἀγάπης, τῆς πίστεως, τῆς προσευχῆς, τῆς πραότητος, τῆς ταπεινοφροσύνης, τῆς εὐγενείας, τῆς ὑπακοῆς, τῆς σωφροσύνης, τῆς συγκαταβατικότητος, τῆς συμπαθείας, τῆς αὐτοθυσίας, τῆς καθάρσεως ἀπὸ πονηροὺς καὶ κακοὺς λογισμούς…
«Ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ,, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν» (Μάτθ. στ’ 33).»
«Περισσότερο ἀπ’ ὅλα νὰ μαθαίνετε τὴν γλώσσα τῆς ἀγάπης, τὴν πιὸ ζωντανὴ καὶ ἐκφραστικὴ γλώσσα. Χωρὶς αὐτή, ἡ γνῶσις τῶν ξένων γλωσσῶν δὲν φέρνει καμμιὰ οὐσιαστικὴ ὠφέλεια.»
«Ὁ ἀπ. Παῦλος παραγγέλλει «τὸ Πνεῦμα μὴ σβέννυτε» (Α’ Θέσ. ἐ’ 19).
Πρέπει νὰ θυμᾶται αὐτὸ κάθε χριστιανὸς ἰδιαίτερα ὅμως ὁ ἱερεὺς καὶ ὁ διδάσκαλος τῶν παιδιῶν. Ἰδιαίτερα ἐμεῖς πρέπει πάντοτε νὰ φλεγώμεθα ἀπὸ τὸ Ἄγ. Πνεῦμα κατὰ τὴν ἐξάσκησι τῆς ὑψηλῆς μας ὑπηρεσίας πρὸς τὸν Θεὸ καὶ τοὺς ἀνθρώπους».
«Μπορεῖ κάποιος νὰ γίνη σοφὸς καὶ ὅμως νὰ καταντήση ἄχρηστος ἄνθρωπος. Ἐμεῖς πρέπει νὰ δημιουργήσουμε ὄχι μόνον σοφοὺς ἀνθρώπους καὶ ὠφέλιμα μέλη τῆς κοινωνίας, ἀλλὰ κυρίως εὐλαβεῖς καὶ φωτισμένους χριστιανούς. Αὐτὸ εἶναι τὸ πιὸ ἀπαραίτητο.
Εἴθε νὰ εὐλογήση ὁ Θεὸς τὸ ἔργο τῆς παιδείας, ὥστε ἀπ’ ὅλες τὶς γνώσεις νὰ σχηματισθῆ στὶς ψυχὲς τῶν παιδιῶν ἐκείνη ἡ ἁρμονικὴ συμφωνία, ἐκεῖνο τὸ σταθερὸ χριστιανικὸ σύστημα τῶν κανόνων καὶ τῶν ἕξεων, τὸ ὁποῖον ἀποτελεῖ τὴν ἀληθινὴ χριστιανικὴ μόρφωσι.
Ἀλλὰ ἐὰν τὰ παιδιὰ πιέζωνται ἀπὸ πολλὰ μαθήματα τῆς κοσμικῆς σοφίας, ἐὰν ἀποσποῦν γιὰ τὴν προετοιμασία τῶν μαθημάτων αὐτῶν ὧρες ἀπὸ τὶς θεῖες ἀκολουθίες, ἐὰν καὶ μέσα στὸν ναὸ ἀσχολοῦνται μὲ τὰ μαθήματά τους ἔτσι ὥστε νὰ μὴ ἀποτελῆ ἡ θεία ἀκολουθία τροφὴ γιὰ τὸν νοῦ καὶ τὴν καρδιά, ἐὰν ἀκόμη στενοχωριοῦνται μέσα στὸν ναό, τότε τὸ ἔργο τῆς παιδαγωγικῆς μας θ’ ἀποτύχη. Διότι τὴν καλυτέρα παιδαγωγικὴ προσφέρει ἡ Ἐκκλησία μὲ τὴν θαυμασία, τὴν οὐρανία, τὴν λυτρωτικὴ ἀκολουθία».
«Οἱ φωνὲς τῶν διδασκάλων ἐξωτερικὰ μόνο χρησιμεύουν γιὰ βοήθεια καὶ προτροπή. Ἕνας εἶναι ὁ ἀληθινὸς διδάσκαλος, ὁ Χριστός. Ὁ λόγος Του διδάσκει μέσα μας. Ὅταν δὲν ὑπάρχη μέσα μας ὁ σωτήριος λόγος Του, ὑπάρχουν ἀσήμαντα λόγια, κενὸς θόρυβος.»
«Δὲν προέρχεται ἄραγε ἡ ψυχρότης στὴν ἀκολουθία ἀπὸ τὸ ὅτι ἄλλοι δὲν τὴν καταλαβαίνουν καὶ ἄλλοι τὴν νιώθουν μόνο νοησιαρχικά, χωρὶς ζωντάνια, τὴν στιγμὴ ποὺ ἡ ἀκολουθία εἶναι καὶ ὑψηλὴ θεωρία τοῦ νοῦ ἀλλὰ καὶ γλυκύτης τῆς καρδιᾶς;»
«Διδάσκεις τὰ παιδιά σου ἢ τὰ παιδιὰ τῶν ἄλλων; Θεώρησε τὴν ἐργασία αὐτὴ σὰν ὑπηρεσία πρὸς τὸν Θεό. Νὰ τὰ διδάσκης μὲ ζέσι, μὲ ἐγκαρδιότητα, ἀφοῦ προηγουμένως ἀναζητήσης νὰ βρὴς τρόπους γιὰ μία διδασκαλία σαφῆ, κατανοητή, ὠλοκληρωμένη καὶ καρποφόρα.»

.